छंद - जगण्याचा ध्यास (एक ग्रेट भेट)

 छंद - जगण्याचा ध्यास

             (एक ग्रेट भेट)     

           जन्माला आलेल्या प्रत्येक व्यक्तीला कोणता न कोणता छंद असतो.काहीतरी वेगळं करण्याची आवड असते.आणि त्यातून त्याला आनंद मिळत असतो.तो आनंद त्याला जगण्याची नवी दिशा देत असतो. आवड आपल्याला अनेक गोष्टींची असू शकते.उदाहरण द्यायचं झाल्यास गाणी ऐकणे, क्रिकेट खेळणे,चित्रपट पहाणे इत्यादी.आवड आपण फावल्या वेळेत जोपासू शकतो. परंतु छंद मात्र फार कमी गोष्टींचा असतो.छंद जोपासण्यासाठी ध्यास घ्यावा लागतो.थोडासा वेडेपणा असावा लागतो.एखाद्या गोष्टीचा छंद लागला की ती मिळवण्यासाठी मनुष्य जीवाचा आटापिटा करतो. छंद जोपासण्यासाठी बऱ्यापैकी वेळ द्यावा लागतो.

           आज बालभवन डोंबिवली येथे मुलाला घेऊन गेलो असता गुलाब प्रदर्शन आणि दुर्मिळ टपाल तिकिटे यांचं प्रदर्शन पहायला मिळालं.त्या प्रसंगी संग्रहकार श्री.गजानन पटवर्धन सर यांच्याशी बऱ्याच गप्पा गोष्टी रंगल्या.सरांनी सांगितले की शालेय जीवनापासून टपाल तिकिटे संग्रहित करण्यास सुरुवात केली.त्यातूनच इतिहास आणि जागतिक वारसा,ठेवा जतन करण्याचे कार्य टपाल खाते करत असते; त्याचे महत्व समजल्यामुळे हा छंद माझ्या आयुष्यातील पुढे टर्निंग पॉईंट ठरला.त्यामुळे वर्गीकरणाच्या माध्यमातून विश्वदर्शन ह्या संग्रहातून होत गेलं.सरांच्या संग्रहात देश विदेशातील 50,000 टपाल तिकिटे व त्या अनुषंगाने टपाल साहित्य (प्रथम दिवस आवरणे,मिनीएचर्स,विशेष कव्हर्स इ.)जगातील पहिले आणि भारतातील काढलेले प्रथम तिकीट पासून सुवर्ण तिकिटापर्यंतचा होत गेलेला प्रसार व त्याचा प्रवास सरांच्या जीवनात संग्रहित होत गेला.

           अशाच छंदातून "गुलाब" (फुलांचा राजा) या एकाच विषयास केंद्रस्थानी मानून त्या संबंधीची टपाल तिकिटे संग्रहित करतांना सरांच्या संग्रहित जवळ जवळ 70 देशांची काढलेली सुमारे 1000 तिकिटे कशी संग्रहित झाली त्याचे त्यातूनच त्याला महत्व देण्यात आले.किंबहुना हा प्रवास खूप खडतर आणि कष्टाचा होता असं ते सांगतात. सर सांगतात पुण्यातील एका गुलाब प्रदर्शनामधून मी भारतीय गुलाब संस्था (Indian Rose Fedration)आजीव सदस्य झालो.आणि अनेक मोठं मोठ्या गुलाब प्रदर्शन- अधिवेशन मध्ये सहभागी होऊन प्रथम पारितोषिके मिळवली.त्यातूनच कोलकत्ता येथे 2020 साली भरलेल्या जागतिक गुलाब संघटने तर्फे आयोजित प्रदर्शनामध्ये सहभागी होऊन प्रथम पारितोषिक प्राप्त झाले.

            सर सांगतात ह्या छंदाचा आधार घेऊन 2002 साली स्वाक्षरी संग्रहित करण्याचा छंद जडला.भारतरत्न,गान-कोकिळा लता मंगेशकर यांना संगीत क्षेत्रा विषयी दुर्मिळ तिकिटे त्यांच्या प्रत्यक्ष भेटीत दाखवून पहिला अभिप्राय आणि स्वाक्षरी प्राप्त झाली.त्यांचाच आदर्श आणि प्रेरणा समोर ठेऊन देश- विदेशातील प्रख्यात व्यक्तींना भेटून 1500 च्या वर अशा वैशिष्ट्यपूर्ण स्वाक्षऱ्या व त्या संबंधीच्या विशेष नोंदी संग्रहित ठेवल्या आहेत.

        सध्या सर अनेक लहान मोठ्या प्रदर्शनामध्ये सहभागी होऊन त्यातून विशेष करून शालेय,कॉलेज विध्यार्थ्याना या छंदाचे महत्व पटविण्यासाठी ,वाईट व्यसनापासून परावृत्त करण्यासाठी ,आणि सामाजिक कार्य व त्यातून मिळणारा तणाव मुक्त आनंद. ह्यासाठी नेहमीच प्रयत्नशील असतात.

▪️या कार्यामुळे सरांना अनेक सन्मान - पुरस्कार प्राप्त झाले आहेत.

▪️"पिलर्स ऑफ हिंदुस्थानी सोसा.2009" हा आंतर राष्टीय पुरस्कार

▪️"राज्यस्तरीय कलारत्न गौरव पुरस्कार 2021"

▪️"राष्ट्र प्रेरणा पुरस्कार 2021"

▪️स्वाक्षरी छंदाविषयी सही रे सही   ह्या पुस्तकाला "साहित्य गौरव "पुरस्कार

▪️स्वाक्षरी संवादकार पुरस्कार

आणि इतर बरेच पुरस्कार सरांना मिळालेत.

                        संजय ग. मराठे

                        उल्हासनगर - 4

                       9421973888